Tangles worden mij vaak letterlijk in de schoot geworpen. Zo ook in het geval van deze (inmiddels niet meer zo) nieuwe tangle. Een tijdje terug stuurde een vriendin van mij me onderstaande foto. Ze had weer een tangle gespot in het wild. Deze leefde op straat in Aarhus, Denemarken. Uiteraard kon ik het niet laten, ik moest er step-outs bij tekenen. 

Je ziet dat ik de tangle in de step-outs gebruik als een 'border tangle' maar je kunt hem ook als vrije tangle gebruiken op je tile. Door de twee lagen cirkels die elkaar overlappen krijg je hoe dan ook een geheel. 

In de collage hieronder zie je een aantal tekeningen die deelnemers van Zenuari 2019 maakten met Denma. Leuk om te zien hoe gevarieerd ze zijn he?

Veel plezier met het uitproberen van deze tangle. 

(NB. Er zijn inmiddels zo ontzettend veel verschillende tangles 'op de markt' dat het voor mij niet meer te doen is om te checken of deze tangle al bestaat. Er zullen ongetwijfeld ook veel familieleden van deze tangle bestaan. Toch wil ik hem graag met je delen. De naam is wat mij betreft onderschikt. Het gaat er om dat je de tangle kunt gebruiken en daarom heb ik de step-outs voor je getekend. Gebruik de tangle dus vooral en ik hoop dat je hem met plezier tekent.)

Nadat ik een blogje schreef over mijn favoriete Zentangle boeken (hier) bedacht ik dat een berichtje over mijn favoriete tangles ook wel leuk zou zijn. Maar... Ai! Dat bleek een stuk moeilijker dan ik dacht... Mijn favorieten wisselen nog wel eens, soms wordt een favoriet ook wel eens een vergeten tangle. Maar goed, ik ben er eens goed voor gaan zitten en heb een overzicht van mijn favoriete tangles op dit moment gemaakt.

​Daar gaan we! 

Shattuck! Mijn 'all time favorite'! Deze tangle is in mijn beleving zo ontzettend makkelijk en flexibel, hij past altijd overal nog bij. Als ik niet weet wat ik moet tangelen dat teken ik Shattuck. (Overigens teken ik Shattuck ook als ik wel weet wat ik moet tangelen...) 

Printemps! Deze lieve kleine tangle past in de kleinste gaatjes en is dus mijn favoriet als ik kleine gaatjes heb. ;-) Overigens is deze kleine tangle heel veelzijdig en heeft hij vele gezichten. 

Flux! Met Flux was het echt meteen liefde op het eerste gezicht. Ik gebruik hem dan ook nog steeds heel erg vaak. Het is voor mij echt zo'n tangle die altijd kan. Ondanks dat Flux een organische tangle is past hij ook heel goed in een rechtlijnige omgeving. Een echte alleskunner is het. Oh, wees gewaarschuwd; Flux is onkruid. Voor je het weet groeit die plant overal op al je tiles! 

Cubine! Een echte gouwe ouwe! Cubine is een gridtangle, eentje die ik erg vaak gebruik. Ik vind hem zo leuk omdat deze tangle meteen een gevoel van diepte geeft aan je tile. Schaduw is essentieel bij deze tangle. De oplettende lezer heeft deze tangle natuurlijk al voorbij zien komen in de tile met Printemps.

Bales! Nog een gridtangle en wat voor een! Deze tangle gebruik ik erg vaak in mijn eigen werk, maar ook tijdens de lessen. Het is een enorm veelzijdige tangle en deze leent zich ook erg goed om te vullen met fragmenten. Zijn broertje Fife vind ik overigens ook erg leuk om te doen.

Toodles! De lijst begint lang te worden... Ik ben er bijna, denk ik... Toodles is wederom een organische tangle, een blaadje dat letterlijk alle kanten op kan. Ook is deze tangle leuk om in grootte mee te variëren. Groot is het werkelijk een eye-catcher! 

Sand Swirl! Deze tangle van Karry Heun is in de verte familie van een andere favoriet van mij, Printemps. Ook deze tangle leent zich goed voor de kleine gaatjes, maar maakt ook een prachtige achtergrond. En erg fijn om te tekenen. 

De laatste is niet maar een tangle, eigenlijk is dit een soort speciale vermelding anders wordt de lijst te lang. De tangles van mijn CZT collega Hanny Nura zijn namelijk allemaal een aanrader. Je vindt ze hier. Stuk voor stuk heerlijk om mee te spelen. Hierboven zie je een tile met de tangle Sistar, een erg veelzijdige gridtangle. 

Wat zijn jouw favoriete tangles? Deel ze met me, als ik ze nog niet ken probeer ik ze wellicht ook een keer! 

Regelmatig krijg ik de vraag welke boeken op het gebied van Zentangle ik zou aanraden. De vraag komt zelfs zo regelmatig dat ik besloot er maar eens een blogbericht over te schrijven. 

(Ik word niet gesponsord of anderszins betaald om dit blogje te schrijven of om reclame te maken voor deze boeken, dit is slechts mijn persoonlijke voorkeur die ik graag met je deel.)

Met stip op nummer 1 staan de boeken van Rick Roberts en Maria Thomas, de grondleggers van Zentangle. Als echte Zentangle liefhebber kun je hier natuurlijk niet omheen. Ze schrijven over het idee achter Zentangle, het ontstaan van Zentangle en ze nemen je in 'De praktijk' mee aan de hand met het tekenen. In het Nederlands zijn de boeken wat lastig te verkrijgen aangezien ze niet meer gedrukt worden, maar in het Engels kun je ze nog makkelijk vinden op de website van Zentangle. 

Dan de boeken waar het voor mij allemaal echt mee begon. Het zijn dus al 'ouwetjes'. In die tijd volgde ik zelf mandala tekenlessen en op een dag zat ik gewoon eens wat patroontjes te tekenen. Iemand zei toen tegen mij dat dat wel wat op Zentangle leek. Ik had nog nooit van Zentangle gehoord en besloot het eens op te zoeken. En wat vond ik het meteen leuk, alleen echt van de grond kwam het nog niet bij me. Tot ik in de boekhandel ineens tegen een boekje van Sandy Steen Bartholomew aanliep; 'Totally Tangled', dat klonk goed dus die ging mee naar huis. Dit boekje en het latere 'Yoga for your brain' heb ik dan ook van kaft tot kaft meerdere keren gelezen. Ze staan vol met tangles en inspirerende tekeningen. (Er is ook een Nederlandse vertaling.)

Het dagelijks, of in ieder geval op regelmatige basis, tangelen kwam er pas echt in door het boek van Beckah Krahula 'One Zentangle a day'. In dit boek vind je 42 lessen waar je dus zes weken elke dag mee aan de slag kunt. Bijna elke dag leer je er ook weer een paar tangles bij waardoor je je rugzakje gestaag vult, handig want dan hoef je straks echt niet meer na te denken bij het tangelen. Een erg duidelijk en leerzaam boek! 

Ik vond een van de tekeningen die ik maakte naar aanleiding van een van de lessen uit Beckah's boek. Het is er een uit 2013! Leuk om een tekening uit mijn beginperiode terug te zien!

De laatste boeken die ik met je wil delen zijn twee boeken van Beate Winkler: 'Das große Zentangle-Buch' en 'Zentangle, Beseelt und entspannt zeichnen'. De beide boeken die ik heb zijn in het Duits maar het grote Zentangle boek is er inmiddels ook in Nederlandse vertaling. Beide boeken staan vol met tangle step-outs van verschillende CZT's en in beiden vind je ook prachtige tekeningen met die tangles. De tekeningen in het boek zijn niet alleen van Beate's hand, er werkten een hoop andere CZT's mee. Erg inspirerende boeken! 

Bovenstaande boeken zijn na al die jaren nog steeds mijn favorietjes en ik kijk ze nog regelmatig in om inspiratie op te doen of om willekeurig een tangle uit te kiezen die ik wil gebruiken. 

Heb jij een favoriet boek dat hier niet tussen staat? Laat dan een reactie achter bij dit bericht, wellicht help je er een andere lezer (of mij) nog mee. 

Vandaag begint in Duitsland het eerste European Certified Zentangle Teachers seminar. Echt heel spannend! Een van de deelnemers is mijn vriendin Annette. De oplettende lezer heeft haar naam hier al eens vaker voorbij zien komen, de tangle Lannette is naar haar vernoemd. 
Annette is net als ik gek op tangelen en zij vindt nog al eens tangles in het wild, ze stuurt me dan een foto en vaak ga ik daar dan meteen mee aan de slag. Afgelopen Koningsdag was het weer eens zover, ik vond onderstaande foto in een WhatsApp berichtje...

Zodra ik even tijd had ben ik er eens rustig voor gaan zitten. Zo'n patroon ziet er in eerste instantie ingewikkeld uit, een beetje overweldigend zelfs, maar als je er goed naar kijkt zie je dat het best meevalt. In dit geval was het vrij eenvoudig, zo bleek toen ik bezig was, om er een fragment van te maken. Wel heb ik het ontwerp iets vereenvoudigd zodat het ook leuk zou blijven om te tangelen, om nou uren bezig te zijn met een fragment leek me iets te veel van het goede. ;-) 
In overleg met Annette hebben we besloten om het fragment Aalex te noemen. Een vette knipoog naar de verjaardag van onze koning en de zoon van Annette die zijn verjaardag met de koning deelt.

Moet je eens kijken wat een gaaf effect! 

Heb je het al voorbij horen komen? Het woord 'Maptangling'? Maptangling klinkt ingewikkelder dan het is. Waar het op neer komt is dat je wat kleur op je tile gooit -gooien voelt echt als het beste woord hier- en dan die vlek gaat tangelen. 

Een tijdje terug deelde ik al eens een tutorial over het maken van een gekleurde achtergrond door middel van de 'Hefty Hack' techniek. (Heb je het toen gemist? Je vindt het hier.) Bij Maptangling gebruik je dus ook die kleur alleen gebruik je de kleur nu als belangrijkste focus in je tekening. De kleur is aanwezig en wil gezien worden, in de spotlights! 

Heb je een tile met een gekleurde vlek klaarliggen? Dit is hoe je verder gaat. Pak een pen in een kleur die past bij je vlek of gebruik een zwarte pen, het werkt allebei. Kies voor je begint een paar tangles, niet teveel. Door vooraf te kiezen hoef je hier tijdens het tangelen niet meer over na te denken. (Ben jij zo iemand die al heel veel tangles uit haar hoofd kent? Dan hoef je niet vooraf te kiezen, begin en zie waar de pen je leidt.) Als je wilt kun je in de vlek een string tekenen. Ik doe dit zelf meestal niet. 
Begin te tangelen zoals je gewend bent maar, en nu komt het, tangle alleen IN de vlek. Dat betekent dus dat de tangle op elk moment afgebroken kan worden wanneer je bij de rand van de vlek komt. Wanneer je kleine vlekjes hebt naast de grote vlek kan je tangle daar in doorlopen maar je slaat de witte stukjes tussenin over. (Zie detailfoto.) Je krijgt op deze manier een heel organisch uiterlijk. 

Omgekeerd is het ook leuk; je tangelt alleen de witte gedeelten en de gekleurde delen van je tile laat je met rust. Dat deed ik met deze tile die ik van Jody Genovese, CZT kreeg. Zij kleurde hem voor me en ik tangelde er in. 

Maptangling is zo heerlijk om te doen! De techniek leent zich ook super goed voor het maken van monotangles zoals je ziet in de tiles hierboven ziet. Maar uiteraard werkt dit ook met meerdere tangles, dit zie je in het oude Hefty Hack blogbericht. Ga je er mee aan de slag? Leuk! Ik ben benieuwd naar je resultaat. Stuur me eens een berichtje of show je tekening bijvoorbeeld tijdens Zentangle Zondag op de Facebookpagina van Vrij Expressief. Ik kijk er naar uit!  

Je kent ze vast al wel, de driehoekige 3Z tiles van Zentangle. Op internet zie je ze zo nu en dan weleens voorbij komen. Ongeveer twee jaar geleden werden ze door Zentangle geïntroduceerd tijdens ZenAgain. Twee jaar al... Ik bedacht me dat ik ze eigenlijk wel erg weinig gebruik. Het werd dus tijd om me eens te verdiepen in de mogelijkheden van deze tiles. 

Voor het Escher e-boek ging ik er al wel eens mee aan de slag. Het leuke van deze driehoekige tiles is namelijk dat je me zes tiles een prachtig mozaïek mee kunt maken. 

Tijdens de '12 days of Zentangle' van 2017 kwamen ze ook voorbij. Ik vond de mogelijkheid om twee 3Z's aan elkaar te bevestigen om zo een diamantvorm te maken echt een heel leuk idee. Maar je ziet, het is weer een optie waarbij de tile niet op zichzelf staat. Misschien vind ik de 3Z's voornamelijk leuk in groepjes. Voordat ik die conclusie trek ga ik nog maar eens aan de slag met één enkele tile.

Wat vind jij? 3Z's yay of nay? En zo ja; alleen of in een mozaïek? 
Heb je zo nog nooit geprobeerd? Je kunt zelf je tiles op maat snijden of ze kopen bij jouw CZT. 

Het is alweer een tijdje geleden, in november om precies te zijn, dat Marguerite Samama en ik de masterclass 'Kelt-tangle' gaven. In de voorbereiding van deze masterclass ontstonden er bij mij twee nieuwe tangles. De ene heb je al gezien dat is de tangle 'Kelly', de step-outs vind je hier. Kelly ontstond met opzet. Ik kwam een prachtige oude Keltische armband tegen waar ik meteen een tangle in zag. De tweede tangle ontstond per ongeluk. Ik was aan het tangelen, de tekening was bijna klaar. Er zat inmiddels al een paar uurtjes werk in deze tekening en het enige wat er nog ontbrak was een mooie Keltisch geïnspireerde rand. Ik moest meteen aan de tangle Chebucto van Margaret Bremner denken. Dus ik begon te tekenen. Al bij stap twee van deze tangle merkte ik dat ik helemaal niet uit zou komen... Mijn rand was rond en daar had ik bij het tekenen geen rekening mee gehouden. Mislukt zou je denken. 

Maar ik gaf niet zomaar op. Er zaten tenslotte al heel wat uurtjes werk in de tekening en om dan helemaal opnieuw te beginnen vanwege een foute rand...? Neh... Dat zag ik niet zitten. Dus aan de slag met dat wat er stond dan maar. Geen Chebucto maar iets anders. Onder mijn handen zag ik een nieuwe tangle ontstaan. En hij werd nog leuk ook! (Al zeg ik het zelf. ;-)) 
​
Met toestemming van Margaret Bremner besloot ik om deze tangle dan maar NoBucto te noemen. Ik deel hieronder de step-outs met je zodat jij hem ook kunt proberen. 

(NB. Er zijn inmiddels zo ontzettend veel verschillende tangles 'op de markt' dat het voor mij niet meer te doen is om te checken of deze tangle al bestaat. Er zullen ongetwijfeld ook veel familieleden van deze tangle bestaan. Toch wil ik hem graag met je delen. De naam is wat mij betreft onderschikt. Het gaat er om dat je de tangle kunt gebruiken en daarom heb ik de step-outs voor je getekend. Gebruik de tangle dus vooral en ik hoop dat je hem met plezier tekent.)

Zo zie je maar weer; Er zijn geen fouten in Zentangle. Slechts nieuwe mogelijkheden! Ah, zo fijn! 

Oh en de tekening waar ik aan werkte? Dat is deze Keltische boom geworden. Wil jij hem ook proberen? Marguerite schreef een prachtige tutorial. Ik kopieer deze hieronder. Veel tangle-plezier! 

De Keltische Levensboom
Zoals je op de Masterclass hebt gemerkt is Keltisch vlechten in je tekenwerk een nauwkeurig karweitje. We bevelen daarom aan om op een Zendala te werken voor dit project, die is namelijk iets groter dan een gewone tile. Naast een Zendala heb je een potlood, een gum, je micron en je doezelaar nodig.
Keltisch vlechtwerk kun je doen rond een geraamte van potlood. Op foto 1 zie je in 4 stappen hoe je het geraamte van de boom tekent met je potlood. Je maakt eigenlijk een stam waarop je drie harten plaatst en met elkaar verbindt.
Op foto 2 zie je dat je verder gaat door de binnenruimtes van je geraamte een aura te geven. Op de foto is dat voor de duidelijkheid met pen gedaan, maar wij bevelen aan om ook deze stap met potlood te doen. 
Daarna geef je de buitenkant van je geraamte een aura. Ook hier bevelen wij potlood aan. Let goed op de ruimtes tussen de drie harten.
Op de foto rechtsonder in het groene kader zie je hoe je band voor band vlecht. Gebruik ook nu weer je potlood. Het maakt niet uit waar je je vlechtwerk begint: je volgt een band naar keuze en laat hem afwisselend over en onder de band gaan die je tegenkomt. Doe deze stap vooral op je gemak. 
Ben je klaar en tevree? Trek dan je banden over met je micron. Volgende stap is het uitgummen van je geraamte van potlood. Nu ben je klaar om te schaduwen op alle plekken waar een band onder een andere verdwijnt, zie foto rechts onder. Last but not least: versier je boom met fragmenten, tangles en eventueel kleuren.

Vorig jaar kwam ik ze ineens ergens tegen; kleine getangelde boeddhaatjes (of Yogi's, daar doen ze me ook aan denken). Zo lief en sereen vond ik ze. Hanny Nura een CZT uit Zwitserland had een step-out gemaakt met daarin de stapjes voor het tekenen van zo'n 'little buddha'. Eerder heb ik wel Boeddha's getekend in de mandala maar in combinatie met Zentangle had ik het nog niet gedaan. De stapjes van Hanny waren heel fijn, ze zorgden ervoor dat ik mijn perfectionisme wat los kon laten. 

De boeddhaatjes kregen tijdens het tekenen namen. Bovenstaande Boeddha is bijvoorbeeld 'Little Buddha Selflove'. Ik vind ze heerlijk om te tekenen, zo zacht en vriendelijk. Door ze te delen hoop ik een klein beetje zachtheid en vriendelijkheid te geven aan een ieder die ze ziet. 

​Hieronder zie je de laatste Little Buddha die ik tekende; 'Little Buddha of Nature'.

Mocht je ze zelf ook willen proberen neem dan eens een kijkje bij Hanny op Instagram. De stapjes heb ik alvast even gezocht voor je, die vind je hier. 
Vind je de Little Buddha's leuk maar durf je je er zelf nog niet aan te wagen? Speciaal voor jou heb ik hieronder een kleurplaat van bovenstaande Buddha toegevoegd. Als je wilt kun je deze nog aanvullen met wat meer tangles. Veel kleur- en tangle-plezier! 

Als je, zoals ik, lesgeeft in iets creatiefs dan ben je vooral veel lessen aan het bedenken. Altijd kijk ik met het oog van een leraar; 'kan ik hier iets mee in mijn les?'. Overal vind ik inspiratie. Echt overal, je kunt het zo gek niet bedenken. In mijn telefoon heb ik dan ook een lijstje met ideeën, inspiratie, mooie quotes, kleurencombinaties, technieken... Het lijstje is lang, maar lang niet alles van het lijstje komt ooit in een workshop terecht. 

De andere kant van altijd maar 'aan staan' is dat je soms ook gewoon eens iets nieuws wilt doen zonder meteen te bedenken hoe je dit gaat uitleggen. Wat ik dan doe? Dan volg ik zelf weer eens een les. De online Zentangle lessen van Eni Oken lenen zich altijd heel erg goed voor dat doel. 
Eni maakt ongeveer twee keer per maand een videoles. Waar ze de inspiratie vandaan haalt is mij nog steeds een raadsel. Vaak zijn de lessen heel anders dan mijn normale stijl is en dat maakt het voor mijn doel juist fijn. Uit mijn comfortzone kan ik niets anders dan me focussen op de nieuwe techniek die mij vreemd is. De nieuwe technieken kan ik dan vervolgens weer aanpassen naar mijn eigen stijl zodat ik het vaker kan gebruiken. Heerlijk!

De laatste les die ik volgde bij Eni is de les 'Braided Divi'. De resultaten zie je hierboven. Zo leuk om te doen. Een ander voordeel van zelf zo nu en dan eens Zentangle les volgen is dat ik me weer even kan verplaatsen in de cursisten die regelmatig bij mij aanschuiven. Ik weet 'alle begin is moeilijk', maar ook dat 'Everything is possible... One stroke at a time.' 

Wanneer probeerde jij voor het laatst iets nieuws op Zentangle gebied? Of heb je na het lezen van deze blog zin om weer eens wat nieuws te proberen? Je bent van harte welkom tijdens een workshop.

Voordat ik in 2015 CZT (Certified Zentangle Teacher) werd gaf ik mandala tekenles. Na zelf een aantal jaren mandala tekenles te hebben gevolgd bij Wilma Eras heb ik de docentenopleiding gevolgd bij Anneke Tobbe van Mandalatekenpunt. 
Als kind al had ik een voorliefde voor de mandala, de ronde vorm en de zachte kleuren vond ik haast magisch. Je begrijpt dat een liefde die zo diep zit niet zomaar overgaat. 

Toch 'vergeet' ik de Zendala weleens. Wanneer ik ga zitten om te tangelen pak ik mijn Zentangle kit er bij en daar passen nu eenmaal geen Zendala tiles in, dus ga ik vaak voor een standaard vierkante tile. Je kunt je voorstellen hoe blij ik was toen ik las dat Annette Plaga-Lodde 'Zendala Moments' in het leven heeft geroepen. Op haar website deelt Annette maandelijks een nieuwe Zendala string met je die je geheel naar eigen inzicht kunt invullen. Lang geleden was er de Zendala dare van Erin Koetz, Erin is er al een tijdje mee gestopt dus ik ben erg blij dat Annette de Zendala op deze manier weer onder de aandacht brengt. 
Je download de string heel simpel op de website van Annette en neemt deze met potlood over op je papier. Geen ingewikkelde regels of eisen of deadlines. Gewoon heerlijk tangelen! ​

Blijkbaar had ik het nodig om weer even met Zendala's aan de slag te gaan, want ook de Full Moon mozaïek opdracht was deze keer op een Zendala. Wat een fijn weekje zo! 
Heb jij ook een van deze Zendala's gemaakt?